Vitaminler

Vitaminler, sağlıklı yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan organik bileşiklerdir. Vitamin, Latince yaşam anlamına gelen “vita” sözcüğünden kaynaklanır. Vitaminler yağda ve suda eriyenler olarak iki gruba ayrılır .

Yağda eriyen Vitaminler: A, D, E ve K vitaminleridir .
Yağda Erimeyen Vitaminler: B grubu vitaminler ile C vitaminidir.

Fazla yutma kanser olursunKafasına göre, güne bir avuç vitaminle başlayanlar dikkat!
Bilinçsizce kullanılan vitamin metabolizmayı çökertiyor. En basitinden saç dökülmesi ve böbrek taşına yol açan aşırı dozda vitamin alımı çeşitli kanser türlerine davetiye çıkarıyor

Enerji versin, kilo gitsin, bağışıklık sistemi güçlensin diye avuç avuç alınan vitamin haplarının fazlası vücudu harap ediyor. A, B, C ve D vitamini almak eğer ihtiyacınız yoksa size yarar değil, zarar veriyor.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) herhangi bir besin desteği kullanmadan önce, mutlaka doktordan görüş alınması gerektiğini vurguluyor. Çünkü, bu vitaminlerin bir çoğunda güçlü biyolojik aktivite gösterebilecek içeriklerin olabileceği belirtiliyor.

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, vitamin kullanımında şu uyarılarda bulunuyor:

Hastalıktan Korumaz
Vitaminlerin hastalıklardan korunmada, hastalıkların tanısının konulmasında, tedavisinde ve bazı hastalıkların çeşitli etkilerini azaltmak için kullanımı amaçlanmamalıdır. Vitamin, ‘aşı değildir. Hastalıklardan koruma özelliği yoktur.

Birkaç besin desteğini kombine etmek, çeşitli ilaçlarla birlikte kullanmak, yüksek dozda, uzun süre almak ya da doktor tarafından size reçete edilmiş bir ilacın yerine koymak hayatınızı tehdit edebilecek zararlar verebilir.
Vitaminlerin üzerinde yazan ‘yüzde 100 doğal’ veya yüzde 100 bitkisel’ ibareleri, o ürünün sağlığınızı olumsuz etkilemeyeceği anlamına gelmez.

Ameliyattan önce, ameliyat sırasında ve sonrasında istenmeyen etkilere neden olabilir. Kanama, ‘Sarımsaki ginko biloba’, ‘Ginseng’ ve E vitamininin potansiyel bir yan etkisidir. ‘Kava’ ve ‘Kedi otu’ bir sedatif olarak etki göstererek anestezinin etkisini beklenmedik şekilde artırabilir.

Karaciğer tehlikede
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gül Öz, vitaminlerin doğrudan enerji kaynağı değil, günlük gıdalarla alınan besin öğeleri olduğuna dikkat çekti. Öz, vitaminlerin fazla alındığında kişiyi ishal, karaciğer bozuklukları, kemik gücünde azalma hatta kansere varan hastalıklarla karşı karşıya getirdiğini söyledi.

Vücuda gereğinden fazla alınan vitaminlerin toksik etkilerinin olabileceğini belirten Doç. Dr. Öz, şöyle konuştu: Örneğin, K vitamini eksikliği yüksek dozda E vitamini kullanımına bağlı olabilir. Yüksek E vitamini, vücudun K vitamini ihtiyacını artırarak bu vitaminin eksikliğine neden olabilir. Aşırı mineral alımı da özellikle gebe ve süt veren kadınlarda, çocuklarda ve yaşlılarda riskli olabilir. Karaciğerde depolanan A vitamini hiç vitamin almayan bir kişi için 5-10 ay, D vitamini ise 2-4 ay yeterlidir.

‘A’ saç döker ‘D’ siroz yapar

D Vitamini
Önerilen günlük miktar: 5 mcg
Azami miktar: 50 mcg
Zararı: Kemiklerin gelişmesinde ve güçlenmesinde hayati önem taşır. Ancak D vitamininin fazlası damarlar gibi yumuşak dokularda kalsiyum birikmesine neden olup, kemikleri güçsüzleştiriyor ve böbreklere zarar veriyor.

B6 Vitamini
Önerilen günlük miktar: 2 mg
Azami miktar: 100 mg
Zararı: Fazlası sinir sistemine zarar verir, el ve parmaklarda titremeye yol açar.

A Vitamini
Önerilen günlük miktar: 800 mcg
Azami miktar: 7 mg
Zararı: Havuç, ıspanak ve brokolide bolca bulunan beta karoten vücut tarafından A vitaminine dönüştürülür. Aşırı alındığında akciğer kanseri ve kalp krizi riski artar. Düzenli olarak yüksek dozda alınırsa saçları döker.

Kalsiyum
Önerilen günlük miktar: 800 mg
Azami miktar: 2500 mg
Zararı: Sinirler ve kaslar için de faydalı olan kalsiyum aşırı alındığında uyuşukluğa ve zehirlenmelere neden olabilir. Fazla kalsiyum böbrek taşına yol açar.

Demir
Önerilen günlük miktar: 14 mg
Azami miktar: 17 mg
Zararı: Oksijen transferi için gerekli olan demirin eksikliğinde kansızlık ortaya çıkar. Fazlası kalp hastalığına ve siroza neden olur.

Folik Asit
Önerilen günlük miktar: 200 mcg
Azami miktar: 1000 mcg
Zararı: Kalp krizi riskini artırır. Fazlası B12 vitamini eksikliğini gizler.

C Vitamini
Önerilen günlük miktar: 60 mg.
Azami miktar: 1 gram.
Zararı: İshal, karın ağrısı, idrarda yanma, böbrek taşı oluşumu, mide yanması görülebilir.

Vitaminlerin Önemi:
A vitamini, enfeksiyonlara karşı direnci arttırır normal büyüme, üreme, kemik ve diş gelişimi, görme için gereklidir. Cildin tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Diş ve dişetleri için büyük önem taşır .

A vitamini Enfeksiyonlara karşı direnci arttırır normal büyüme, üreme, kemik ve diş gelişimi, görme için gereklidir. Cildin tırnakların ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Diş ve dişetleri için büyük önem taşır .

Kayısı, kuşkonmaz, maydanoz, ıspanak, havuç, kereviz, marul, portakal, erik, domates

D vitamini İnce bağırsaklardan kalsiyumun emilmesine yardımcı olur, kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde tutulmasını sağlar .

Balık yağı, balık, yumurta, tereyağı, karaciğer, et, sebzeler, güneş

E vitamini Antioksidan etkilidir. Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatıyor Yaşlı kişilerde bağışıklık sistemini güçlendirir. Hücrelerin daha uzun yaşamasını ve yenilenmesini sağlar .

Buğday, tohumlu besinler, soya fasülyesi yağı, arı sütü, ceviz, marul, tere, kereviz, maydanoz, ıspanak, lahana, mısır yağı, mısır, yulafta

K vitamini Karaciğere gelen K vitamini burada üretilen bazı pıhtılaşma faktörlerinin yapımında rol alır. K vitamini takviyesi yanlızca kanamalı hastalarda verilir.

Ispanak, kabak, marul, yeşil domates, yeşil biber, inek sütü, peynir, tereyağı, yumurta, kırmızı et, pirinç, karaciğer, mısır, muz, şeftali, çilek

B1 vitamini Kasların ve sinir sisteminin faliyeti için gereklidir.Yetersizliğinde iştahsızlık, huzursuzluk, bellek zayıflığı ve dikkat azalması görülür.

Buğday, kepek, bira mayası, taze sebze meyve, koyun eti, sığır eti, balık eti, yumurta, süt

B2 vitamini Eksikliğinde dilde kızarma, yanma hissi, ağız çevresi ve dudaklarda kızarma, tahriş, çatlaklar, gözlerde kaşıntı, yanma hissi, katarakt oluşumu, saçların dökülmesi, çocuklarda büyüme yavaşlaması, kilo kaybı, sindirim sorunları oluşur .

Karaciğer, böbrek, buğday unu, patates, et, süt, yumurta, peynir, kepek, yeşil sebzeler, havuç, fındık, yer fıstığı, mercimek

B3 vitamini Yetersiz beslenme sonucu deriyi sinir sistemini tutan pellegra adlı hastalık ortaya çıkar. Hücrelerin oksijeni kullanabilmeleri için gereklidir. Midede sindirimin temel taşları olan asitlerin üretimini sağlar.

Bira mayası, kepek, yer fıstığı, sakatat, kırmızı et, balık, buğday, baklagiller, un, yumurta, süt, limon, kabak, incir, portakal, hurma

B5 vitamini Doğada bol olduğu için eksikliğine rastlanmaz. Ayrıca bir miktar bağırsaklarda da yapılmaktadır. Eksikliği kan şekerinde düşme, ellerde titreme, kalp çarpıntıya neden olur .

Karaciğer, kırmızı et, tavuk, yumurta, ekmek, sebzeler

B6 vitamini Sinir sistemi ve hormonların çalışmasını düzenler. Vücudun savunmasında antikor ve akyuvar oluşumunda rol oynar. Eksikliğinde migren tipi baş ağrısı, kansızlık, ciltte kuruluk, görme problemleri, uyuşukluk, adele zayıflığı ve krampları oluşur .

Karaciğer, böbrek, kırmızı et, balık, yumurta, ekmek, sebzeler

B11 vitamini Kırmızı kan hücreleri ve sinir dokularının oluşumunda aktif rol oynar. Hücre bölünmesi için gereklidir. Bu etkisi ile büyümeyi de sağlar. Anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimi için de gereklidir. Eksikliğinde iştahsızlık, kilo kaybı, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, unutkanlık, çarpıntı gibi bazı kalp sorunları oluşabilir .

Karaciğer, böbrek, kırmızı et, ıspanak, marul, yumurta, ekmek, portakal, muz

B12 vitamini Besinlerle veya sigara gibi alışkanlıklarla vücuda giren siyanürü etkisiz hale getirir. Eksikliğinde dilde hassasiyet, şişme, kızarma, hayal görme, depresyon, adalelerde kasılmalar, sinir iltihaplarına bağlı olarak el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma şikayetleri oluşur .

Karaciğer, yürek, böbrek, kırmızı et, tavuk, balık, süt, peynir, yumurta

C vitamini Vücudumuz C vitaminini üretemez bitkiler ve bazı hayvanlar bu vitamini üretebilmektedir. Besinlerle alınan vitamin 2 saat içersinde kullanılır 4 saat sonunda kandan uzaklaşır. Yaraların iyileşmesini, damarların sağlıklı olamalarını sağlar.Vücudun savunma sistemini artırıcı etkisi vardır. Histamin yapımını azaltarak allerjik olayların şiddetini düşürür. Eksikliğinde diş eti kanamaları ve çekilmeleri olur.

Siyah üzüm, narenciye, çilek, kavun, karpuz, yeşil biber, maydanoz, brokoli, havuç, soğan, bezelye